Depresja czy Hashimoto?

Dlaczego wybierając się do psychologa, warto wykonać badania tarczycy?

Chroniczne zmęczenie, rozdrażnienie, poczucie lęku i smutku, problemy z zasypianiem,
senność i apatia w ciągu dnia, to główne objawy depresji. Osoba, która doświadcza tego typu
stanów prędzej, czy później usiądzie w gabinecie psychologa, psychoterapeuty, czy psychiatry.
Słysząc wyżej wymienione objawy dobry specjalista zanim rozpocznie terapię, dopyta, czy
pacjentka ma stwierdzone choroby tarczycy.

Fakt dotyczący współwystępowania chorób tarczycy z zaburzeniami nastroju jest znany
od dawna, bowiem świadomość tych związków wzrastała od lat 90. XIX wieku, czyli od
momentu opublikowania pierwszych badań na temat Myxedemy.
Tarczyca jest narządem zlokalizowanym w przedniej okolicy szyi, a do jej funkcji należy
produkcja hormonów. Hormonami wydzielanymi przez tarczycę są tyroksyna (T4) i
trójjodotyronina (T3). Hormony te są niezbędne do funkcjonowania całego organizmu. W
okresie dorastania dziecka hormony tarczycy aktywizują między innymi harmonijny rozwój
organizmu, w tym mózgu i układu nerwowego, natomiast u osób dorosłych odpowiadają za
regulację rytmu przemiany materii i mają istotny wpływ na funkcję ośrodkowego układu
nerwowego.

Choroba Hashimoto a nasze samopoczucie?

Choroba Hashimoto jest to autoimmunologiczne zapalenie gruczołu tarczycowego,
przebiegające często w powiązaniu z cechami niedoczynności. Niedoczynność tarczycy to
sytuacja, kiedy zauważamy niedobór hormonów tarczycy w organizmie. W wynikach badań
obserwujemy również podwyższony poziom TSH. TSH to hormon przysadki mózgowej, która
zawiaduje pracą tarczycy. Eskalacja i proces rozwoju choroby mogą być bardzo specyficzne, a
to, co zwraca szczególną uwagę, to częste występowanie u pacjentek zaburzeń nerwicowych,
stanów lękowych i obniżonego nastroju, dużych wahań nastrojów (podobnie, jak szybka
zmiana faz w przebiegu choroby dwubiegunowej), czy nawet objawów przypominających
zaburzenia osobowości. Zdarzają się sytuacje, w których wyżej wymienione objawy mogą
stanowić pierwsze oznaki zaburzeń czynności tarczycy, które mają jeszcze łagodny,
subkliniczny charakter, zanim pojawią się objawy stricte medyczne.
Związane jest to z faktem, że hormony tarczycy biorą udział w szeroko rozumianych
procesach rozwoju oraz dojrzewania mózgu u dzieci i wpływają na funkcjonowanie komórek
nerwowych, czyli neuronów. Dodatkowo jeden z elementów układu nerwowego, jakim jest
układ limbiczny, posiada się liczne receptory dla T3. Układ limbiczny odpowiada między innymi
za regulację zachowań oraz niektórych stanów emocjonalnych. U osób zmagających się z
chorobami tarczycy, między innymi z chorobą Hashimoto, zauważa się także okresowe spadki
motywacji wewnętrznej, koncentracji i pamięci. Związane jest to również z działaniem układu
limbicznego.

Widzimy więc, że układ hormonalny tarczycy odgrywa istotną rolę w procesach
regulacji motywacji, nastroju i emocji. Wzajemny wpływ hormonów i neuroprzekaźników
ukazuje, w jak dużej zależności pozostają poszczególne układy organizmu. Substancje

wydzielane przez tarczycę mają ogromny wpływ na inne obszary organizmu, między innymi
układ nerwowy, od którego zależy stan psychiczny pacjenta.
Hormony tarczycy pełnią ważną rolę w regulacji pracy neuroprzekaźników. Wpływają na
wydzielanie serotoniny, zmieniając poziom aktywności jej receptorów oraz na przekaźnictwo
noradrenergiczne, wpływając na przekazywanie sygnałów do wnętrza neuronu. Serotonina
jest niezwykle ważnym neuroprzekaźnikiem, czyli związkiem chemicznym, którego cząsteczki
przenoszą odpowiedni sygnał pomiędzy neuronami lub z komórek nerwowych do mięśniowych
lub gruczołowych. Co ciekawe, produkowana jest głównie w komórkach błony śluzowej jelit,
co tłumaczy, dlaczego w leczeniu zaburzeń na tle psychicznym, dietoterapia odgrywa znaczącą
rolę. Ilość serotoniny w mózgu wpływa na libido oraz zachowania impulsywne. Jej niski poziom
może nasilać zmęczenie, zmniejszać odporność na ból, nasilać zaburzenia lękowe i depresyjne.

Niedoczynność tarczycy u kobiet

U kobiet z niedoczynnością tarczycy i w przebiegu Hashimoto najczęściej zgłaszanymi
objawami są właśnie silne wahania nastrojów, apatia, wysoka wrażliwość na ból, ciągłe
zmęczenie i brak libido.
Natomiast w przebiegu nadczynności tarczycy, gdzie obniżeniu ulega TSH, a hormony
tarczycy produkowane są w nadmiarze, u pacjentów odnotowywano epizody maniakalne i
stany hipomanii. Wiąże się to między innymi z pojawianiem się zachowań agresywnych u osoby
chorej, dominuje poczucie ciągłego napięcia oraz braku kontroli nad emocjami. Badania
ukazały, że pacjenci chorujący na chorobę Gravesa-Basedowa powinni być objęci opieką
psychologiczną ze względu na zwiększone prawdopodobieństwo rozwinięcia zaburzeń
lękowych i depresyjnych.
Należy pamiętać, że nie podjęcie lub niewłaściwe leczenie choroby tarczycy, zarówno
niedoczynności, jak i nadczynności, może skutkować zaburzeniami świadomości, znacznym
upośledzeniem funkcji poznawczych, objawami neurologicznymi przypominającymi udar, a
nawet omamami i halucynacjami.

Dieta w leczeniu Hashimoto?

Dieta stanowi bardzo istotny element wspierający terapię endokrynologiczną,
farmakologiczną, psychologiczną, czy psychiatryczną. Modyfikacja systemu odżywiania ma
kolosalny wpływ na odpowiednie funkcjonowanie jelit. W komórkach błony śluzowej jelit
wydzielana jest między innymi serotonina. Nasza mikroflora jelitowa ma duży wpływ na nasz układ
hormonalny. Zwróćmy uwagę że dysbioza jelitowa stopniowo prowadzi do występowania stanu zapalnego, co może skutkować pogorszeniem stanu naszego zdrowia, objawy mogą wystąpić w całym organizmie.

Badania potwierdzają, że mikrobiom jelitowy ma zdolności obniżania koncentracji cytokin prozapalnych oraz kontroli
stężenia cytokin przeciwzapalnych. Co bardzo ważne jest to umiejętność wskazania odpowiednich czynników,
jakie mogą wspierać działanie tarczycy, a jakie też mogą ją zaburzać, a następnie eliminować, czy też
zmniejszyć ich występowanie w codziennym życiu. Towarzyszące stanowi zapalnemu zaburzenia procesu
wchłaniania, mogą skutecznie ograniczać biodostępność składników mineralnych i
pierwiastków śladowych, koniecznych do właściwego działania tarczycy.
Zbieżność objawów pomiędzy nieprawidłowym funkcjonowaniem tarczycy, a
rozpoznaniem i leczeniem zaburzeń psychicznych, nakłada na psychologów,
psychoterapeutów i psychiatrów obowiązek odpowiedniego zróżnicowania pacjentów
endokrynologicznych od psychiatrycznych. Natomiast do obowiązku pacjenta w czasie wizyty u specjalisty należy poinformowanie o historii leczenia endokrynologicznego i
nieprawidłowościach w wynikach badań, które należy powtórzyć.